Επιπλέον, ο Σύνδεσμος κατηγορεί, τις υπηρεσίας του υπουργείου Πολιτισμού για «διαρροή του περιεχομένου της σκηνής τέλους της ταινίας στα μέσα ενημέρωσης». Πώς όμως θα μπορούσαν να γίνουν κατανοητοί από το ευρύ κοινό οι λόγοι για τους οποίους το ΚΑΣ γνωμοδότησε αρνητικά εξαιτίας του περιεχομένου συγκεκριμένων σκηνών εάν δεν έρχονταν στο φως, μέσω του ρεπορτάζ, κάποια ελάχιστα, βασικά στοιχεία γι΄ αυτές, όπως το ότι προβλεπόταν η ύπαρξη 70 πτωμάτων στον Ιερό Λόφο;
Στην ανακοίνωση αναφέρεται επίσης πως «ο αρχαιολογικός χώρος της Ακρόπολης έχει κατ’ επανάληψη παραχωρηθεί για κινηματογραφικές παραγωγές στο παρελθόν». Κάτι τέτοιο ωστόσο δεν ισχύει καθώς οι άδειες, ειδικά για την Ακρόπολη, σε αντίθεση με άλλα μνημεία της Αθήνας όπως το Ηρώδειο και το Καλλιμάρμαρο, δίνονται με ιδιαίτερα αυστηρά κριτήρια. Να αναφέρουμε χαρακτηριστικά πως από την δεκαετία του ΄50 μέχρι σήμερα έχει δοθεί άδεια για κινηματογράφηση στην Ακρόπολη μόνον σε πέντε συνολικά ταινίες μυθοπλασίας.
Η δε άποψη που εκφράζεται στην ανακοίνωση πως «ο πλέον προβεβλημένος Έλληνας σκηνοθέτης αυτή τη στιγμή παγκοσμίως στερείται τη δυνατότητα παραχώρησης της Ακρόπολης με μια πλημμελώς αιτιολογημένη διοικητική πράξη δύο προτάσεων» υπονοεί πως το ελληνικό κράτος γενικά και το υπουργείο Πολιτισμού ειδικότερα δεν αναγνωρίζει την αναμφισβήτητη καλλιτεχνική αξία του Γιώργου Λάνθιμου. Συμπέρασμα το οποίο δεν συνάδει με την ανακοίνωση του ΥΠΠΟ στην οποία υπογράμμιζε πως «είχε κάθε πρόθεση να υποστηρίξει την ταινία και γι’ αυτό είχε εγκριθεί ήδη ατέλεια και είχαν δεσμευθεί ώρες γυρισμάτων στην Ακρόπολη», από τις 6 το πρωί έως τις 12 το μεσημέρι της 10ης Απριλίου, αλλά ούτε και με την πρόταση να εξεταστεί εναλλακτικός χώρος πραγματοποίησης της κινηματογράφησης, όπως ο λόφος της Πνύκας ή του Φιλοπάππου.
Οι πληροφορίες μάλιστα θέλουν την εταιρεία παραγωγής της ταινίας να ήταν τόσο σίγουρη πως θα λάβει το πράσινο φως από το ΚΑΣ, παρά την καθυστερημένη υποβολή του αιτήματος, που είχε εκ των προτέρων προσλάβει το προσωπικό που ήταν απαραίτητο για το συγκεκριμένο γύρισμα το οποίο αναγκάζεται τώρα να απολύσει. Παρόλα αυτά το υπουργείο Πολιτισμού, συντασσόμενο με την αρνητική γνωμοδότηση του Συμβουλίου, έκρινε πως δεν υπάρχει λόγος αναπομπής του αιτήματος στο ΚΑΣ και η τελική απόφαση επί του θέματος υπεγράφη και δημοσιεύθηκε χθες.
Ολόκληρη η ανακοίνωση του ΣΑΠΟΕ
Με έκπληξη, απορία και αγανάκτηση ο Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Παραγωγών Οπτικοακουστικών Έργων (ΣΑΠΟΕ) υποδέχεται την απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού να απορρίψει το αίτημα χορήγησης άδειας κινηματογράφησης στον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης την 10η Απριλίου 2025 για τη νέα ταινία σε σκηνοθεσία του Γιώργου Λάνθιμου με τίτλο BUGONIA.
Η απόρριψη του σχετικού αιτήματος θεμελιώνεται σε μία και μόνο πρόταση, η οποία ως μεταφυσική – αξιωματική κρίση απλώς δηλώνει «οι σκηνές που προτείνεται να κινηματογραφηθούν στον μνημειακό χώρο είναι ασύμβατες με τους συμβολισμούς που εκπέμπει και τις αξίες που προβάλλει η Ακρόπολη και ιδιαιτέρως ο Παρθενώνας, ως ένα οικουμενικό μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς». Πέραν αυτού ουδέν.
Η υποχρέωση αιτιολογίας των διοικητικών πράξεων, ελάχιστο δείγμα σεβασμού προς τον πολίτη ενός ευνομούμενου κράτους δικαίου, εξαϋλώνεται σε λίγες λέξεις που αφορούν μάλιστα τις υποκειμενικές αισθητικές κρίσεις των μελών ενός διοικητικού οργάνου – και μάλιστα όχι όλων, καθότι υπήρξε μειοψηφούσα γνώμη εντός αυτού. Παρά την αναλυτική και πλήρως εμπεριστατωμένη παρουσίαση του επιδιωκόμενου αισθητικού αποτελέσματος της σχετικής σκηνής που εκτυλίσσεται στην Ακρόπολη, των συμβολισμών της και του φιλοσοφικού της υποβάθρου εκ μέρους των δημιουργών, η απόρριψη αρκείται στην παραπάνω λακωνική διατύπωση.
Την ίδια στιγμή που δεκάδες χιλιάδες ευρώ δαπανώνται σε προγράμματα για την προώθηση της εξωστρέφειας του ελληνικού κινηματογράφου (βλ. Πρόγραμμα Εξωστρέφειας ΕΚΚΟΜΕΔ 2025), την ίδια στιγμή που άλλα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς, όπως το Ωδείο Ηρώδου του Αττικού παραχωρούνται για τις διαφημιστικές καμπάνιες μεγάλων εταιριών – δηλαδή για την ενίσχυση της κερδοφορίας μιας ιδιωτικής επιχείρησης – και ενώ ο αρχαιολογικός χώρος της Ακρόπολης έχει κατ’ επανάληψη παραχωρηθεί για κινηματογραφικές παραγωγές στο παρελθόν, ο πλέον προβεβλημένος Έλληνας σκηνοθέτης αυτή την στιγμή παγκοσμίως στερείται αυτή την δυνατότητα με μια πλημμελώς αιτιολογημένη διοικητική πράξη δύο προτάσεων.
Πέραν αυτού, ο ΣΑΠΟΕ καταγγέλλει τη διαρροή του περιεχομένου της σκηνής τέλους της ταινίας στα μέσα ενημέρωσης, διαρροή που μόνο από τις υπηρεσίες του ΥΠΠΟ μπορεί να έχει πραγματοποιηθεί και παρά την υποχρέωση εμπιστευτικότητας και εχεμύθειας που διέπει τις σχετικές διαδικασίες. Λίγες μέρες μετά την υπερψήφιση από την Βουλή διάταξης αυστηροποίησης των κυρώσεων για την διαδικτυακή πειρατεία, με στόχο και τον τελικό χρήστη, σκηνή από το σενάριο κινηματογραφικής ταινίας, δηλαδή προστατευόμενου νομικά πνευματικού δημιουργήματος, γνωστοποιείται παράνομα στον τύπο από στέλεχος εντός του αρμόδιου για την πάταξη της πειρατείας φορέα.
Και φυσικά δεν μπορούμε παρά να επισημάνουμε πως μαζί με λίγη παραπληροφόρηση περί δήθεν αιτήματος κλεισίματος της Ακρόπολης για τις ανάγκες του γυρίσματος διάρκειας τεσσάρων (!) ημερών, όταν στην πραγματικότητα το επίμαχο διάστημα είναι μόλις τεσσάρων ωρών (6πμ – 12μμ αλλά με ώρα ανοίγματος του μνημείου για το κοινό στις 8πμ), η απόρριψη μπορεί να γίνει ευκολότερα αποδεκτή από το ευρύ κοινό.
Καλούμε το ΥΠΠΟ να αναθεωρήσει την στάση του στο κρίσιμο ζήτημα λαμβάνοντας υπόψη τα κρίσιμα στοιχεία που του έχουν προσφερθεί για την καλλιτεχνική αξία του εγχειρήματος. Η νομική δυνατότητα υπάρχει με την αποδοχή της υποβληθείσας αίτησης θεραπείας.
Το ΔΣ του ΣΑΠΟΕ
