Η υποχώρηση των παγετώνων απειλεί τον εφοδιασμό τροφίμων και νερού 2 δισεκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, προειδοποίησε ο ΟΗΕ, καθώς οι σημερινοί «πρωτοφανείς» ρυθμοί τήξης θα έχουν απρόβλεπτες συνέπειες.

Τα δύο τρίτα του συνόλου της αρδευόμενης γεωργίας στον κόσμο είναι πιθανό να επηρεαστούν με κάποιο τρόπο από την υποχώρηση των παγετώνων και τη μείωση της χιονόπτωσης στις ορεινές περιοχές, λόγω της κλιματικής κρίσης, σύμφωνα με τον Guardian που επικαλείται την έκθεση της Unesco.

Περισσότεροι από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι ζουν σε ορεινές περιοχές και, από αυτούς στις αναπτυσσόμενες χώρες, έως και οι μισοί αντιμετωπίζουν ήδη επισιτιστική ανασφάλεια. Αυτό είναι πιθανό να επιδεινωθεί, καθώς η παραγωγή τροφίμων σε αυτές τις περιοχές εξαρτάται από τα ορεινά νερά, το λιώσιμο του χιονιού και τους παγετώνες, σύμφωνα με την Παγκόσμια Έκθεση για την Ανάπτυξη του Νερού 2025.

Οι ανεπτυγμένες χώρες κινδυνεύουν επίσης

Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, η λεκάνη του ποταμού Κολοράντο έχει ξεραθεί από το 2000 και οι υψηλότερες θερμοκρασίες σημαίνουν ότι μεγαλύτερο μέρος των βροχοπτώσεων πέφτει ως βροχή, η οποία απορροφάται πιο γρήγορα από το χιόνι των βουνών, επιδεινώνοντας τις συνθήκες ξηρασίας.

Η Audrey Azoulay, γενική διευθύντρια της Unesco, δήλωσε: «Ανεξάρτητα από το πού ζούμε, όλοι μας εξαρτόμαστε με κάποιο τρόπο από τα βουνά και τους παγετώνες. Αλλά αυτοί οι φυσικοί πύργοι νερού αντιμετωπίζουν άμεσο κίνδυνο. Αυτή η έκθεση καταδεικνύει την επείγουσα ανάγκη για δράση».

Ο ρυθμός μεταβολής των παγετώνων είναι ο χειρότερος που έχει καταγραφεί ποτέ, σύμφωνα με ξεχωριστή έρευνα του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού, ο οποίος δημοσίευσε αυτή την εβδομάδα την ετήσια έκθεσή του για την κατάσταση του κλίματος. Η μεγαλύτερη τριετής απώλεια μάζας παγετώνων που έχει καταγραφεί ποτέ σημειώθηκε τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με τη μελέτη, με τη Νορβηγία, τη Σουηδία, το Σβάλμπαρντ και τις τροπικές Άνδεις να συγκαταλέγονται μεταξύ των περιοχών που επλήγησαν περισσότερο.

Η ανατολική Αφρική έχει χάσει κατά τόπους το 80% των παγετώνων της και, στις Άνδεις, το ένα τρίτο έως το ήμισυ των παγετώνων έχει λιώσει από το 1998. Οι παγετώνες στις Άλπεις και τα Πυρηναία, που έχουν πληγεί περισσότερο στην Ευρώπη, έχουν συρρικνωθεί κατά 40% περίπου κατά την ίδια περίπου περίοδο.

Η μείωση των παγετώνων θα έχουν περαιτέρω επιπτώσεις, πρόσθεσε ο Abou Amani, διευθυντής των υδάτινων επιστημών στην Unesco, καθώς η απώλεια των πάγων αντικαθιστά μια ανακλαστική επιφάνεια με σκούρο έδαφος που απορροφά τη θερμότητα. «Το λιώσιμο των παγετώνων έχει αντίκτυπο στην ανακλαστικότητα της [ηλιακής] ακτινοβολίας και αυτό θα επηρεάσει ολόκληρο το κλιματικό σύστημα», προειδοποίησε.

Θα προκύψουν επίσης περισσότερες χιονοστιβάδες, καθώς η βροχή που πέφτει στο χιόνι είναι ένας σημαντικός παράγοντας για τον σχηματισμό χιονοστιβάδων.

Το νερό που συγκεντρώνεται από το λιώσιμο των παγετώνων μπορεί επίσης να απελευθερωθεί, προκαλώντας ξαφνικές πλημμύρες σε κοιλάδες ή σε ανθρώπους που ζουν πιο κάτω στις πλαγιές. Το μόνιμο στρώμα πάγου λιώνει επίσης, απελευθερώνοντας μεθάνιο από τα ορεινά εδάφη που αποκαλύπτουν οι παγετώνες που λιώνουν.

Το μισό της παγκόσμιας μάζας των παγετώνων θα χαθεί μέχρι το τέλος του αιώνα

Μια προηγούμενη μελέτη, που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα στο επιστημονικό περιοδικό Nature, διαπίστωσε ότι το μισό της παγκόσμιας μάζας των παγετώνων θα χαθεί μέχρι το τέλος του αιώνα, αν δεν σταματήσει η παγκόσμια θέρμανση.

Ο Alex Brisbourne, γεωφυσικός παγετώνων στο British Antarctic Survey, δήλωσε: «Οι ορεινοί παγετώνες περιέχουν μερικές από τις μεγαλύτερες δεξαμενές γλυκού νερού στη Γη. Το νερό από το λιώσιμο που απελευθερώνεται το καλοκαίρι παρέχει νερό σε ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους και συντηρεί ένα τεράστιο μέρος της βιομηχανίας και της γεωργίας. Ο αντίκτυπος [του εν λόγω λιωσίματος] θα γίνει αισθητός πολύ πέρα από εκείνους που βρίσκονται αμέσως «δίπλα» στους παγετώνες».

Αυτές οι επιπτώσεις έρχονται σε μια εποχή που πολλές πηγές τροφίμων βρίσκονται ήδη υπό πίεση. Ο Alvaro Lario, πρόεδρος του Διεθνούς Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης (Ifad) και πρόεδρος του UN-Water, ζήτησε περισσότερη στήριξη για τους ανθρώπους που ζουν στις πληγείσες ορεινές περιοχές.

«Το νερό ρέει προς τα κάτω, αλλά η επισιτιστική ανασφάλεια ανεβαίνει προς τα πάνω. Τα βουνά παρέχουν το 60% του γλυκού μας νερού, αλλά οι κοινότητες που διαφυλάσσουν αυτούς τους ζωτικούς πόρους είναι από τις πιο επισιτιστικά ανασφαλείς», δήλωσε.

«Πρέπει να επενδύσουμε στην ανθεκτικότητά τους για να προστατεύσουμε τους παγετώνες, τα ποτάμια και ένα κοινό μέλλον για όλους μας».