Το να συνεχίζει κάποιος να μαθαίνει σε μεγάλη ηλικία δεν είναι εύκολο. Ωστόσο, οι νέες ασχολίες, όπως οι τέχνες του νήματος (κέντημα, πλέξιμο, υφαντική), οι μαθητείες σε τεχνίτες, οι σπουδές, ενισχύουν τη νευροπλαστικότητα του εγκεφάλου. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό, διότι μπορεί να μας βοηθήσει στο να είμαστε λειτουργικοί μέχρι τα βαθιά γεράματα.

H εκμάθηση δεν είναι μόνο για τους νέους

Ίσως ανήκετε και εσείς σε εκείνους που πιστεύουν πως η εκπαίδευση πρέπει να έχει ένα χρονικό όριο. Ότι όσο μεγαλώνουμε ο εγκέφαλός μας γερνάει και δεν μπορεί να συγκρατήσει. Αυτό δεν ισχύει, επειδή ο εγκέφαλος έχει την ικανότητα να πλάθει και να αναπλάθει τον εαυτό του.

Ας υποθέσουμε ότι είστε πάνω από 50 χρονών και θέλετε να σπουδάσετε. Δοκιμάστε να κάνετε μαθήματα σε κάτι που σας ενδιαφέρει. Θα δείτε ότι οι προσπάθειες που θα πρέπει να καταβάλετε, είναι ίδιες με των νεότερων συμφοιτητών σας. Η μάθηση δεν εξαρτάται από την ηλικία. Έχει να κάνει με την περιέργεια, με τη θέληση, με την επιμονή.

Αφήστε τους εγωισμούς στην άκρη

Η Κατερίνα μόλις είχε συνταξιοδοτηθεί. Άφηνε πίσω της μεγάλη καριέρα και σημαντικά πόστα. Αποφασίζοντας να ξανακαθίσει στα φοιτητικά θρανία, βρέθηκε περιτριγυρισμένη από νέους ανθρώπους με εξαιρετικές δεξιότητες στην ψηφιακή τεχνολογία- τις οποίες εκείνη δε είχε. Αγωνιζόταν για πράγματα που οι νεαροί τα «είχαν στο τσεπάκι τους». Έπρεπε να ζητάει βοήθεια. Και αυτό τη δυσκόλευε.

Τη στιγμή που σταμάτησε να ανησυχεί για το αν θα φαίνεται  χαζή και επικεντρώθηκε στο να μαθαίνει πραγματικά, όλα άλλαξαν. Συνειδητοποίησε  ότι το να μην ξέρεις κάτι δεν είναι αδυναμία – είναι το πρώτο βήμα για να εξελιχθείς.

Νοηματοδότηση και εκμάθηση

Η εκμάθηση σε μεγάλη ηλικία, μπορεί να δώσει νέο νόημα στη ζωή. Μπορεί η διαδικασία να είναι πραγματική απόλαυση. Η επαφή με νέα πράγματα, η γνωριμία με έναν καινούριο κύκλο ανθρώπων, σε συνδυασμό με την εμπειρία που έχουμε αποκομίσει, ίσως ξεκλειδώσει καινούριες δεξιότητες.

Ο εγκέφαλος έχει μια απίστευτη ικανότητα για νέες νευρικές συναπτικές συνδέσεις. Η πλαστικότητα του εγκεφάλου θεωρείται το νευρολογικό υπόβαθρο της μάθησης. Αυτό σημαίνει ότι είμαστε πάντα ικανοί να μαθαίνουμε – αν δώσουμε στον εαυτό μας την ευκαιρία. Στην αρχή η Κατερίνα έπρεπε να διαβάσει τα πράγματα δύο και τρεις φορές, μέχρι να μείνουν. Αλλά με την πάροδο του χρόνου, η συγκέντρωσή της βελτιώθηκε. Οι έννοιες άρχισαν να γίνονται γρηγορότερα κατανοητές. Η μνήμη της οξύνθηκε.

Η περιεργεια μας κραταει ζωντανους

Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι το γήρας σημαίνει επιβράδυνση, ότι πρέπει να αποδεχτούμε ότι ορισμένα πράγματα δεν είναι πια για εμάς.

Η στιγμή που σταματάμε να είμαστε περίεργοι -για τον κόσμο γύρω μας, για τις μοντέρνες ιδέες, για το τι είμαστε ικανοί να κάνουμε- είναι η στιγμή που αρχίζουμε να συρρικνωνόμαστε. Η μάθηση δεν έχει να κάνει μόνο με την απόκτηση γνώσεων.Έχει να κάνει και με το να μένεις ανοιχτός, να μένεις ζωντανός. Ανεξάρτητα από το πόσο μεγάλοι είμαστε, η περιέργεια είναι το χαρακτηριστικό που μας επιτρέπει να μην μένουμε στάσιμοι.

Οι έρευνες δείχνουν ότι η ενασχόληση με τη μάθηση, σε ότι κι αν αφορά, μπορεί να βελτιώσει τη μνήμη, να ενισχύσει τη γνωστική λειτουργία και ακόμη να καθυστερήσει την έκπτωση των νοητικών λειτουργιών που έρχονται με το γήρας.

Το να προσπαθούμε να μαθαίνουμε καινούρια πράγματα δεν είναι απλώς ικανοποιητικό – είναι και καλό για την υγεία μας. Το δυσκολότερο είναι να κάνουμε το πρώτο βήμα. Να μπούμε σε έναν χώρο όπου θα νιώσουμε αρχάριοι – αυτό απαιτεί θάρρος.

Αλλά στην άλλη πλευρά υπάρχει κάτι πολύ σπουδαίο. Νοηματοδότηση, αυτοπεποίθηση και μια υπενθύμιση ότι είμαστε ακόμα ικανοί και… ζωντανοί.