Τα δυο μαύρα κουτιά του επιβατικού αεροπλάνου πουσυνετρίβη στον ποταμό Ποτόμακ μετά τη σύγκρουσή του με ελικόπτερο της αεροπορίας στρατού στους αιθέρες της Ουάσιγκτον προχθές Τετάρτη το βράδυ ανακτήθηκαν χθες Πέμπτη από τους ερευνητές, που προσπαθούν να κατανοήσουν τα αίτια της καταστροφής.

Ο αποτυπωτής ήχων πιλοτηρίου και ο καταγραφέας δεδομένων πτήσης του αεροπλάνου, συγκριτικά μικρού Bombardier CRJ700 με 64 επιβαίνοντες, το οποίο συγκρούστηκε προχθές Τετάρτη το βράδυ με ελικόπτερο Sikorsky H-60 Black Hawk με τριμελές πλήρωμα, εντοπίστηκαν κι ανασύρθηκαν από τα παγωμένα νερά του ποταμού που βρέχει την αμερικανική πρωτεύουσα.

Με απολογισμό 67 νεκρούς, αυτή είναι η χειρότερη αεροπορική καταστροφή στις ΗΠΑ αφότου είχε συντριβεί αεροπλάνο της γραμμής αμέσως μετά την απογείωσή του από τη Νέα Υόρκη τον Νοέμβριο του 2001. Έπειτα από ώρες έρευνας σε δύσκολες συνθήκες για να βρεθούν επιζώντες, χωρίς επιτυχία, οι υπηρεσίες αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων επικεντρώνονται πλέον στην ανάσυρση των πτωμάτων των θυμάτων από τον ποταμό Ποτόμακ, σε πολύ μικρή απόσταση από το αεροδρόμιο Ρόναλντ Ρέιγκαν. Ως χθες Πέμπτη το πρωί είχαν ανασυρθεί 28 πτώματα, σύμφωνα με το πυροσβεστικό σώμα, ενώ αμερικανικά ΜΜΕ μετέδωσαν χθες βράδυ πως ο αριθμός των θυμάτων που περισυνελέγησαν έφτασε πλέον τα 40.

Τα δυο μαύρα κουτιά θα αναλυθούν πλέον από ομάδα της αμερικανικής υπηρεσίας ασφάλειας των μεταφορών (NTSB), στην οποία ανατέθηκε να εξακριβώσει τα αίτια του δυστυχήματος χωρίς επιζώντες, του χειρότερου στις ΗΠΑ τα τελευταία 20 χρόνια και πλέον. Αξιωματούχοι του NTSB τόνιζαν χθες πως δεν διαθέτουν «επαρκή στοιχεία» σε αυτό το στάδιο για να μιλήσουν για τις αιτίες, ή για να αποκλείσουν παράγοντες, συμπληρώνοντας πως η υπηρεσία λογαριάζει να δώσει στη δημοσιότητα προκαταρκτικό πόρισμα «εντός 30 ημερών».

Ωστόσο τα διεθνή ΜΜΕ και οι αναλυτές εστιάζουν σε δύο πτυχές της υπόθεσης που μπορεί να έπαιξαν ρόλο στην πρόκληση του τραγικού δυστυχήματος: στο γεγονός ότι ο ελεγκτής εναέριας κυκλοφορίας φέρεται να είχε αυξημένο φόρτο εργασίας την ώρα της σύγκρουσης των αεροσκαφών, αλλά και στο γεγονός ότι το στρατιωτικό ελικόπτερο φαίνεται να πετούσε ψηλότερα από την εγκεκριμένη πορεία του.

Ο υποστελεχωμένος πύργος ελέγχου

Υποστελεχωμένος ήταν ο πύργος ελέγχου του διεθνούς αεροδρομίου Ρόναλντ Ρίγκαν της Ουάσινγκτον την ώρα της αεροπορικής τραγωδίας, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας New York Times. Ειδικότερα, σύμφωνα με προκαταρκτική έκθεση της ομοσπονδιακής υπηρεσίας πολιτικής αεροπορίας (FAA) που επικαλείται η εφημερίδα, ο αριθμός των ελεγκτών στον πύργο ελέγχου στο αεροδρόμιο Ρόναλντ Ρίγκαν «δεν ήταν φυσιολογικός για την ώρα της ημέρας αυτής και τον όγκο της (εναέριας) κυκλοφορίας».

Ο ελεγκτής που ήταν επιφορτισμένος με τις πτήσεις ελικοπτέρων στην περιοχή, έδινε επίσης οδηγίες στους πιλότους αεροπλάνων κατά τη διαδικασία απογείωσης και προσγείωσης. Όμως αυτό το έργο ανατίθεται συνήθως σε δύο ελεγκτές, όχι σε έναν. Ο αυξημένος φόρτος εργασίας για τον ελεγκτή εναέριας κυκλοφορίας περιπλέκει την κατάσταση. Ένας λόγος είναι ότι οι ελεγκτές χρησιμοποιούν διαφορετικές ραδιοσυχνότητες για να επικοινωνούν με πιλότους ελικοπτέρων και με πιλότους αεροπλάνων. Αυτό σημαίνει πως την ώρα που ένας ελεγκτής συνομιλεί με τους πιλότους ενός ελικοπτέρου και ενός επιβατικού αεροσκάφους, οι δύο κυβερνήτες δεν μπορούν να ακούσουν ο ένας τον άλλον.

Στο δημοσίευμα των New York Times υπογραμμίζεται ότι ο πύργος ελέγχου στο αεροδρόμιο Ρόναλντ Ρίγκαν είναι υποστελεχωμένος εδώ και χρόνια. Στην πιο πρόσφατη έκθεση προς το Κογκρέσο των ΗΠΑ σχετικά με την κατανομή εργατικού δυναμικού, υπογραμμιζόταν πως από τον Σεπτέμβριο του 2023 στο συγκεκριμένο αεροδρόμιο απασχολούνταν 19 πιστοποιημένοι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, όταν η FAA και το σωματείο ζητούσε τουλάχιστον 30. Εξαιτίας της υποστελέχωσης, πολλοί ελεγκτές υποχρεώνονταν να εργάζονται έως και 10 ώρες ημερησίως με ένα ρεπό την εβδομάδα.

Το στρατιωτικό ελικόπτερο ενδέχεται να πετούσε υψηλότερα από το επιτρεπόμενο

Επίσης σύμφωνα με τους New York Times, το στρατιωτικό ελικόπτερο που συγκρούστηκε με το επιβατικό αεροσκάφος της American Airlines φαίνεται πως πετούσε σε μεγαλύτερο ύψος και εκτός της εγκεκριμένης πορείας του τη στιγμή της σύγκρουσης.

Το αμερικανικό Μέσο επικαλείται τέσσερις πηγές με γνώση του ζητήματος, που δέχτηκαν να μιλήσουν υπό καθεστώς ανωνυμίας. Αυτές αναφέρουν πως το ελικόπτερο Black Hawk υποτίθεται ότι έπρεπε να πετάει σε διαφορετική τοποθεσία και σε χαμηλότερο ύψος καθώς διέσχιζε τον πολυσύχναστο εναέριο χώρο του αεροδρομίου Ρίγκαν.

Το στρατιωτικό ελικόπτερο εκτελούσε εκπαιδευτική πτήση για τη διασφάλιση της «συνέχειας της κυβέρνησης» (σ.σ. τη μεταφορά σημαντικών πολιτικών προσώπων εκτός Ουάσιγκτον σε περίπτωση μείζονος καταστροφής ή πυρηνικού πολέμου). Τα γυμνάσια αυτού του είδους είναι συνηθισμένα. Ο υπουργός Άμυνας της κυβέρνησής του Τραμπ, Πιτ Χέγκσεθ από την πλευρά του ενημέρωσε πως το πλήρωμα του Μπλακ Χοκ ήταν «σχετικά έμπειρο».

Στην Ουάσιγκτον οι πτήσεις αεροσκαφών και ελικοπτέρων σε πολύ χαμηλό ύψος είναι καθημερινές, σχεδόν ασταμάτητες.

Ηχητική καταγραφή των επικοινωνιών του πύργου ελέγχου επιτρέπει να ακούσει κανείς ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας να ρωτούν επανειλημμένα τον πιλότο του Μπλακ Χοκ αν έχει δει το επιβατικό αεροσκάφος θυγατρικής της American Airlines και να του δίνουν οδηγία να «περάσει πίσω» του.

«Μόλις είδα μια πύρινη σφαίρα, και κατόπιν εξαφανίστηκε», λέει με απελπισία ελεγκτής αφού η επικοινωνία με το ελικόπτερο χάνεται.