«Ελπίζουμε ότι οι ΗΠΑ θα αναθεωρήσουν και πραγματικά ελπίζουμε ότι θα υπάρξει εποικοδομητικός διάλογος για το καλό όλων, για τους Αμερικανούς και για τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο», δήλωσε ο Τάρικ Γιασάρεβιτς στη διάρκεια ενημέρωσης των δημοσιογράφων.

Η αποχώρηση των ΗΠΑ από τον ΠΟΥ ήταν το περιεχόμενο ενός από τα πρώτα διατάγματα που υπέγραψε ο Ντόναλντ Τραμπ, λίγο μετά την ορκωμοσία του. Στο παρελθόν, είχε επικρίνει έντονα τον οργανισμό για τη διαχείριση της πανδημίας.

«Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας μας έκλεβε, όλοι κλέβουν τις ΗΠΑ. Δεν θα συμβαίνει πια», τόνισε ο Ρεπουμπλικάνος υπογράφοντας το διάταγμα.

Σε αυτό ο Τραμπ ζητεί από τις ομοσπονδιακές υπηρεσίες «να αναστείλουν οποιαδήποτε μεταφορά χρημάτων, στήριξη ή πόρους της αμερικανικής κυβέρνησης προς τον ΠΟΥ» και τις καλεί να «βρουν αξιόπιστους αμερικανούς και διεθνείς εταίρους» ικανούς «να αναλάβουν τις δραστηριότητες» του οργανισμού.

Ο αντίκτυπος της απόφασης Τραμπ στην παγκόσμια υγεία

Πλέον, ο ΠΟΥ καλείται να αντιμετωπίσει ασθένειες και να ανταποκριθεί σε καταστάσης έκτακτης ανάγκης, χωρίς τον μεγαλύτερο χρηματοδότη του, τις ΗΠΑ, που συνεισφέρουν περίπου το 18% των εισροών. Την ίδια ώρα, ο ΠΟΥ πασχίζει να συγκεντρώσει χρήματα για έκτακτες υγειονομικές ανάγκες,από τη Γάζα έως την Ουκρανία. Ο διετής προϋπολογισμός του οργανισμού για το 2024-2025 ήταν 6,8 δισεκ. δολάρια.

Στην περίοδο αυτή, οι ΗΠΑ χρηματοδότησαν το 75% του προγράμματος του ΠΟΥ για τον HIV και άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και πάνω από το ήμισυ των συνεισφορών για την καταπολέμηση της φυματίωσης, σύμφωνα με στοιχεία του οργανισμού. Οι ΗΠΑ είναι μακράν ο μεγαλύτερος διεθνώς δωρητής για την παγκόσμια υγεία, προσφέροντας 15,8 δισεκ. δολάρια το 2022, σύμφωνα με την πλατφόρμα που παρακολουθεί την εξέλιξη χρηματοδοτήσεων Donor Tracker.

Συνθήκη για την πανδημία

Ο Τραμπ είναι επίσης επιφυλακτικός σε ό,τι αφορά τις διαπραγματεύσεις υπό τον ΠΟΥ για μια συμφωνία μετά την πανδημία της COVID, που έχει στόχο να βελτιώσει την αλληλεγγύη σε όλο τον κόσμο όταν χτυπήσει η επόμενη υγειονομική απειλή.

Ο δισεκατομμυριούχος σύμμαχος του Τραμπ, ο Έλον Μασκ, έχει επίσης δηλώσει ότι τα κράτη δεν θα πρέπει να «εκχωρήσουν εξουσίες» στον ΠΟΥ. Οι ΗΠΑ θα σταματήσουν τις διαπραγματεύσεις για τη συνθήκη αυτή ενώ προχωρά η διαδικασία απόσυρσης από τον οργανισμό.

Αποσύρεται το προσωπικό των ΗΠΑ

Το διάταγμα του Τραμπ ανέφερε επίσης ότι το προσωπικό και οι εξωτερικοί συνεργάτες των ΗΠΑ που εργάζονται με τον ΠΟΥ θα ανακληθούν και θα τους ανατεθούν νέα καθήκοντα.

Τα Αμερικανικά Κέντρα για τον Έλεγχο και την Πρόληψη Νοσημάτων (CDC) έχουν εργαστεί στενά με τον ΠΟΥ, με την απόσπαση περίπου 30 εργαζομένων στη Γενεύη και τη συνεργασία σε έρευνες και εξάρσεις ασθενειών.

Εποπτεία ασθενειών

Οι ΗΠΑ, όπως και άλλα κράτη μέλη του ΠΟΥ, ανήκουν στο παγκόσμιο δίκτυο παρακολούθησης της γρίπης, που τελεί υπό την εποπτεία του ΠΟΥ.

Πέρα από τη συνεργασία του με τον ΠΟΥ, οι ΗΠΑ χρηματοδοτούν επίσης πολλά άλλα προγράμματα παγκόσμιας υγείας.

AIDS

Οι ΗΠΑ είναι μεγάλος χρηματοδότης στη μάχη κατά του HIV. Μεγάλο μέρος των χρημάτων αυτών προέρχεται από το PEPFAR, το Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης του Αμερικανού πρόεδρου για την Αντιμετώπιση του AIDS. Δόθηκε εκ νέου έγκριση γι’ αυτό από το Κογκρέσο μόνο για έναν χρόνο, το περασμένο έτος, ύστερα από καταγγελίες ότι κάποιοι επιχορηγούμενοι προωθούν την άμβλωση. Η έγκριση αυτή λήγει τον Μάρτιο.

Αμβλώσεις

Κατά την τελευταία θητεία του, ο Τραμπ αποκατέστησε τη λεγόμενη «Mexico City Policy», ζητώντας από τις ξένες φιλανθρωπικές οργανώσεις που δέχονται αμερικανικούς πόρους που αφορούν τον οικογενειακό προγραμματισμό να πιστοποιούν ότι δεν προσφέρουν υπηρεσίες άμβλωσης ή συμβουλές για τον τερματισμό εγκυμοσύνης.

Παράλληλα διεύρυνε την πολιτική αυτή, λαμβάνοντας σκληρότερα μέτρα σε βάρος φιλανθρωπικών οργανισμών που χρηματοδοτούν οργανώσεις που στηρίζουν την άμβλωση. Ο Τραμπ μείωσε επίσης τη χρηματοδότηση για το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Πληθυσμό (UNFPA), που σχετίζεται με την αναπαραγωγική υγεία.

Εμβόλια

Με τον δύσπιστο απέναντι στα εμβόλια Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ να έχει προταθεί για τη θέση του υπουργού Υγείας, η προσέγγιση της κυβέρνησης του Τραμπ στα εμβόλια εντός της χώρας και διεθνώς είναι ασαφής.

Ωστόσο, κατά την προηγούμενη διακυβέρνηση του Τραμπ οι συνεισφορές στον παγκόσμιο οργανισμό εμβολίων Gavi έμειναν σχεδόν οι ίδιες όπως και κατά τη διάρκεια της θητείας των Δημοκρατικών προέδρων που βρέθηκαν πριν και μετά από αυτόν στον Λευκό Οίκο.

Η χρηματοδότηση έμεινε επίσης στα ίδια επίπεδα για το Παγκόσμιο Ταμείο για την Αντιμετώπιση του AIDS, της Φυματίωσης και της Ελονοσίας.

Έρευνα και καταπολέμηση

Υγειονομικές υπηρεσίες στις ΗΠΑ ανταποκρίνονται σε έκτακτες ανάγκες και εξάρσεις ασθενειών σε όλο τον κόσμο και ορίζουν τις νόρμες και τα πρότυπα για τα φάρμακα και τη ασφάλεια μέσω του Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων και του CDC.

Τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας είναι ένα από τα κορυφαία ερευνητικά κέντρα του κόσμου και χρηματοδοτούν το παγκόσμιο έργο για την υγεία και τις προσπάθειες αντιμετώπισης ασθενειών, από την mpox έως τον Έμπολα.

Ο παγκόσμιος ρόλος των ΗΠΑ σε αυτούς τους τομείς υπό τον Τραμπ δεν είναι ακόμα ξεκάθαρος και πιθανόν θα καθοριστεί σε έναν βαθμό από γεγονότα και προτεραιότητες.