Το έθιμο της “Βασιλόκλούρας”, το οποίο συνεχίζει να τελείται κάθε χρόνο στην κοινότητα Φανερωμένης Τρικάλων από την Ένωση Καραγκούνηδων Νομού Τρικάλων αναβίωσε και φέτος, ανήμερα της Πρωτοχρονιάς.
Κατά το έθιμο αυτό τους παλαιότερους χρόνους, όταν όλοι οι Καραγκούνηδες στα περιουσιακά τους στοιχεία διατηρούσαν και κάποιο μεγάλο ή μικρότερο ζωικό κεφάλαιο, την πρώτη ημέρα του χρόνου “έσπαζαν τις “Βασιλοκλούρες” στα ζώα τους. Μία για το κοπάδι – στη ράχη του κριαριού – και μία για το ζευγάρι (των αροτριώντων ζώων) στη ράχη του αλόγου ή του βοοειδούς, σταυρωτά. Αυτό επεσήμανε στην ΕΡΤ, ο Στέργιος Κυριάκος από την Φωτάδα Τρικάλων, ενώ η σύζυγός του Στυλιανή Γκαλοπούλου μίλησε για τα στολίδια που βάζουνε πάνω στην “Βασιλοκλούρα”. “Τις στολίζουν στην επιφάνεια με διάφορα κεντίδια από το ίδιο το ζυμάρι φιλοτεχνώντας σύμβολα σχετικά με τον προορισμό τους, πχ. ζώα, αγροτικά σύνεργα, σταυρούς, στρούγκα, γκλίτσες, θημωνιές κλπ”.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ένωσης Καραγκούνηδων Ν. Τρικάλων, Αντώνη Παπαμιχαήλ , “συμβολικά στοιχεία (σημάδια) βάζουν και στο εσωτερικό της κουλούρας. Αυτά είναι: το φλουρί, το κλήμα, το άχυρο, μια μάλλινη κλωστή, παλαιότερα και μια μεταξένια, λόγω της καλλιέργειας του μεταξοσκώληκα για οικιακή χρήση, έως και ένα κουμπί για επιμελημένη παρουσία. Στους υστερνούς χρόνους επικράτησαν μόνο τα τρία πρώτα. Με τα σημάδια αυτά τα μέλη των πολυμελών καραγκούνικων οικογενειών δοκίμαζαν την τύχη τους. Ο τυχερός της οικογένειας θα ιδεί προκοπή και θα απολαύσει εύνοια στον αντίστοιχο τομέα που συμβολίζει το σημάδι που θα του τύχει”.
Επίσης, τόνισε ότι “Αυτό αποτελούσε ένα είδος “θυσίας” προς τον Ύψιστο για τα αγαθά που τους χαρίζει. Το συγκεκριμένο έθιμο είναι δισυπόστατο, πηγάζει από την αρχαιότητα και, ενσωματωμένο στα ορθόδοξα χριστιανικά δρώμενα, συνεχίζεται ως τις ημέρες μας. Ανήκει στα αγροτικά έθιμα όπου ο άνθρωπος προσφέρει ευχαριστήρια θυσία στην ανωτέρα δύναμη στην οποία κάθε φορά πιστεύει. Αφενός για όσα του έχει προσφέρει τη χρονιά που πέρασε και αφετέρου προς εξευμενισμό για καλύτερη σοδειά και μεγάλα μαξούλια για την καινούργια χρονιά, που έρχεται. Στο όλο τελετουργικό εμπλέκονται άμεσα και τα ζώα που αποτελούν το βασικό παράγοντα της παραγωγικής διαδικασίας, από τη σπορά μέχρι τη συγκομιδή, και τώρα του δρώμενου. Οι Καραγκούνηδες της Φανερωμένης πίστευαν ότι αυτές οι τελετουργίες ήταν ευλογία και παράγοντας σημαντικός που θα συντελούσε στη ευγονία για τον πολλαπλασιασμό ανθρώπων και ζώων και στην ευκαρπία της μάνας γης, όπως και στην προστασία και αύξηση της σοδειάς της ερχόμενης χρονιάς. Έπρεπε, λοιπόν, κομμάτι από την κουλούρα να φάνε όλοι, ζωντανά και άνθρωποι. Οι καραγκούνες μεταφέρουν από γενιά σε γενιά με θρησκευτική ευλάβεια όλες τις παραδόσεις, που έχουν κληρονομήσει από τους προγόνους μας”.
Η κα Βαΐτσα Δραγατσίκη εξήγησε ότι η παρασκευή της “Βασιλοκλούρας” γίνεται την παραμονή κάθε πρωτοχρονιάς. Παρασκευάζουν δυο “Βασιλόκλουρες” που τις ζυμώνουν με καθάριο αλεύρι. Σ’ αυτό προσθέτουν και κάποια ιδιαίτερα υλικά στοιχεία σχετικά με τις επαγγελματικές ιδιότητες των μελών της οικογένειας”.
Πριν από το σπάσιμο της “Βασιλοκούρας” που έγινε στην πλάτη των αλόγων, η μικρή Ελένη και ο μικρός Παναγιώτης από τους Ταξιάρχες Τρικάλων τραγούδησαν τα θεσσαλικά κάλαντα της Πρωτοχρονιάς “ Αγιος Βασίλης έρχεται Γενάρης ξημερώνει..”
Και οι δυο δήλωσαν ότι τους αρέσουν αυτές οι παραδόσεις που γνώρισαν από τους γονείς, παππούδες και γιαγιάδες τους.
