Πώς καθιερώθηκαν δύο από τις πιο χαρακτηριστικές παραδόσεις των Χριστουγέννων
Το φυτό γκι έχει τα Χριστούγεννα την τιμητική του. Το όνομά του είναι γαλλικής προέλευσης (gui). Στα ελληνικά ονομάζεται ιξός και σύμφωνα με την ελληνική έκδοση του National Geographic «είναι ένα κοινό φυτό της ελληνικής και ευρωπαϊκής χλωρίδας (…) ημιπαράσιτο και υποχρεωτικό επίφυτο σε διάφορα δέντρα»
Μεταξύ αστείου και σοβαρού, τέτοιες μέρες, ερωτικά ζευγάρια αναζητούν ένα γκι για να φιληθούν από κάτω, καθώς σύμφωνα με την παράδοση το φιλί κάτω από γκι εξασφαλίζει στο ζευγάρι αγάπη και ευημερία.
Εβδομήντα χρόνια πριν, στις 25 Δεκεμβρίου 1954, το περιοδικό «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ», που τότε διένυε μόλις το πρώτο έτος κυκλοφορίας του και έμελλε να καθορίσει την ιστορία του περιοδικού Τύπου στην Ελλάδα, εξηγούσε το έθιμο αυτό.
«ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ», 25.12.1954, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Κέλτες
«Ένα Χριστουγεννιάτικο σύμβολο που συνηθίζεται στην Δύσι, είναι άγνωστο στους Χριστιανούς της Ανατολής που δεν έχουν υποστή την επίδρασι του Δυτικού πολιτισμού.
»Το σύμβολο αυτό το ξέρετε; Είναι το “γκι”, το κλαδί του ιξού. Το σύμβολο αυτό εκληροδοτήθη στην Δύσι από την εποχή του δρυϊδισμού. Οι δρυΐδες, οι ιερείς τον Κελτών, το χρησιμοποιούσαν την Πρωτοχρονιά ως μαγικό βοτανό που εξασφαλίζει την γονιμότητα.
»Επίσης και το έθιμο του φιλιού που ανταλλάσσεται υποχρεωτικά κάτω από το κλαδί του “γκι”, προέρχεται από την ίδια πηγή. Αν και όμως τα κρεμούν στα σπίτια, η Εκκλήσια τα αποκλείει από τους ναούς»
«Άγια νύχτα»
Και αν η αναφορά του «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ» στην ιστορία πίσω από το γκι, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί λιγάκι «στεγνή», για την ιστορία του τραγουδιού «Άγια Νύχτα» μάς δίνεται όλο το παρασκήνιο.
Για όλα, σύμφωνα με τον θρύλο, ευθύνoνται ένα μικρό ποντίκι και τα γρήγορα αντανακλαστικά ενός νεαρού ιερέα και ενός μουσικού στην Αυστρία των αρχών του 19ου αιώνα.
«Δεκέμβριος του 1818. Επλησίαζαν τα Χριστούγεννα. Στο μικρό γραφικό χωριουδάκι Όμπερντορφ, των Αυστριακών Άλπεων του Ζίλλετραλ, που το είχαν καλύψει τα χιόνια, οι κάτοικοί του ετοιμάζονται, να γιορτάσουν την Γέννησι του θείου βρέφους.
Βλάβη
»Δυο ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα, ο 26έτης ιερεύς του χωριού, Ιωσήφ Μορ, ενώ προετοίμαζε την μικρή εκκλησία του Αγίου Νικολάου για την μεγάλη γιορτή, ανεκάλυψε ότι το εκκλησιαστικό όργανο του ναού δεν ελειτουργούσε.
»Λέγεται μάλιστα ότι την βλάβη την είχε προκαλέσει ένα ποντικάκι, καταστρέφοντας μερικές χορδές του.
»Η σκέψι του πάει στην χορώδια του σχολείου, ίσως μπορούσε να σώση την κατάστασι. Τι θα έψαλλαν όμως; Έπρεπε να βρεθή κι ένας Χριστουγεννιάτικος ύμνος.
»Ο μουσικός του χωριού Φραντς Γκρούμπερ, που ήταν σύγχρονως και δάσκαλος, περνώντας από την εκκλησία να δη τον φιλό του Μόρ και να τον βοήθηση στην προετοιμασία της Χριστουγεννιατικής ιεροτελεστίας, πληροφορείται την βλάβη του οργάνου.
»Μαζί τώρα οι δύο άνδρες διαπιστώνουν ότι είναι αδύνατο να το επισκευάσουν και εγκαταλείπουν τον ναό με βαρυά καρδιά για να επιστρέψουν σπιτιά τους. Το κρύο ήταν δυνατό και έπεφτε πυκνό χιόνι.
Έμπνευση
»Βαδίζουν αμίλητοι και η σκέψις τους είναι πάντα στον ύμνο που θα μπορούσε να αντικαταστήση το χαλασμένο όργανο του ναού. Ξαφνικά η χιονοθύελλα εσταμάτησε, ο ουρανός εκαθάρισε και το χιονοσκεπές γραφικό χωριουδάκι έλαμπε κάτω από το φως των άστρων.
»Ο Μόρ εσταμάτσηε για μια στιγμή. Η γαλήνης της χειμωνιάτικης αυτής νύκτας του έφερε στο νου κάτι στίχους που είχε γράψει παληότερα. Ύψωσε τα μάτια του στον ουρανό και άρχισε να απαγγέλη με κατάνυξι: “Σιωπηλή νύκτα, άγια νύκτα!”.
»Ο μουσικός Γκρούμπερ που στεκόταν δίπλα του επανέλαβε τις λέξεις του ιερέως και πρόσθεσε ότι αυτές μπορούσαν να αποτελέσουν έναν αληθινό Χριστουγεννιάτικο ύμνο.
Οι δύο άνδρες κατηυθύνθησαν στο σπίτι του μουσικού, ήπιαν ένα ζεστό ρόφημα και έμειναν άγρυπνοι ως το πρωί προσπαθώντας να συνθέσουν τον νέο ύμνο.
Πρεμιέρα
»Όταν τα ξημερώματα της Μεγάλης γιορτής οι χωρικοί συνεκεντρώθησαν στον ναό, ο Μόρ τούς ανήγγειλε την βλάβη του οργάνου, προσέθεσε όμως ότι τους επιφυλάσσει, μαζί με τον μουσικό Γκρούμπερ μια μεγάλη έκπληξι. Η σύνθεσι ήταν γραμμένη για δυό φωνές και χορωδία με την συνοδεία κιθάρας.
»Έτσι για πρώτη φορά εκείνη την νύκτα, ακούσθηκε ψαλμένο, από τις παιδικές φωνές της σχολικής χορωδίας του Όμπερντορφ το Χριστουγεννιάτικο τραγούδι “Σιωπηλή νύκτα, άγια νύκτα…”
»Οι εκκλησιαζόμενο τόσο ενθουσιάσθησαν με τον νέο ύμνο που άρχισαν να τον τραγουδούν όλοι μαζί μέσα στον ναό».
