Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) το 2019, η συνολική κατανάλωση αλκοόλ σε παγκόσμιο επίπεδο αντιστοιχούσε σε 5,5 λίτρα ανά άτομο ηλικίας 15 ετών και άνω, με τη μπύρα να κατακτά την κορυφή των δημοφιλέστερων αλκοολούχων ποτών στον κόσμο. Πράγματι, σύμφωνα με έρευνες, η μπύρα – μετά το νερό και το τσάι – είναι το ποτό που καταναλώνεται περισσότερο στον πλανήτη. Από ανθρώπους τουλάχιστον, καθώς όπως αποκαλύπτεται από έρευνες, ακόμα και τα ζώα αγαπούν το αλκοόλ και το εντάσσουν στην καθημερινότητά τους.

Μελέτη που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο του Έξετερ και δημοσιεύθηκε στο Cell Press Trends in Ecology & Evolution ανατρέπει όσα πιστεύαμε σχετικά με την κατανάλωση του αλκοόλ από ζωικά είδη.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι τη στιγμή που η αιθανόλη ανιχνεύεται σχεδόν σε κάθε οικοσύστημα, είναι πιθανό να καταναλώνεται πολύ συχνά από ζώα που τρέφονται με φρούτα και νέκταρ.

Εξάλλου, η χημική ένωση αναπτύχθηκε πριν εκατομμύρια χρόνια, όταν τα ανθοφόρα φυτά άρχισαν να παράγουν νέκταρ και αφού η διαδικασία της ζύμωσης των κυττάρων μαγιάς παρατηρήθηκε στα φρούτα.

Η αιθανόλη και τα αποτελέσματα της κατανάλωσής της, δηλαδή η κατάσταση μέθης, ήταν γνωστά από την Προϊστορία, με υπόλειμμα 9.000 ετών να ανακαλύπτεται σε κεραμικό δοχείο στην Κίνα, γεγονός που αποκαλύπτει ότι οι άνθρωποι της εποχής συνήθιζαν να πίνουν οινοπνευματώδη ποτά.

Εντούτοις, πλέον απομακρυνόμαστε από την ιδέα της αποκλειστικής χρήσης τους από τους ανθρώπους, αφού σύμφωνα με την επικεφαλής της έρευνας, Κίμπερλι Χόκινς, από το Κέντρο Οικολογίας και Διατήρησης του Πανεπιστημίου του Έξετερ «τα περισσότερα ζώα που τρώνε φρούτα με ζάχαρη θα εκτεθούν σε κάποιο ποσοστό αιθανόλης. Είναι πολύ πιο άφθονο στον φυσικό κόσμο από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως, και τα περισσότερα ζώα που τρώνε φρούτα με ζάχαρη θα εκτεθούν σε κάποιο επίπεδο αιθανόλης».

Υπολογίζεται πως τα φρούτα που έχουν υποστεί ζύμωση φθάνουν μόνο το 1-2% αλκοόλ κατ’ όγκο (ABV), αλλά συγκεντρώσεις έως και 10,3% ABV έχουν βρεθεί σε πολύ ώριμους καρπούς φοίνικα στον Παναμά.

Όπως αναφέρει η έκθεση, τα ζώα διαθέτουν γονίδια που μπορούν να αποδομήσουν την αιθανόλη, αλλά υπάρχουν ενδείξεις ότι η εξελικτική πορεία τελειοποίησε αυτή την ικανότητα στα θηλαστικά και τα πτηνά που καταναλώνουν φρούτα και νέκταρ. Ειδικότερα, τα πρωτεύοντα θηλαστικά έχουν προσαρμοστεί για να τη μεταβολίζουν αποτελεσματικά. Εξάλλου, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι δεν αποτελεί ιδανική συνθήκη να είναι κανείς μεθυσμένος και να σκαρφαλώνει σε δέντρα…

Παρ’όλα αυτά, δεν είναι λίγες οι φορές που αν υπερβούν το όριο – συγκεντρώσεις αιθανόλης άνω του 4% -αντιμετωπίζουν επιπτώσεις.

Ποιο ζώο δεν ξέρει τι σημαίνει hangover

Ποιο, όμως, είναι το είδος εκείνο που καταναλώνει μεγάλες ποσότητες αιθανόλης χωρίς παρενέργειες;

Σύμφωνα με έρευνα ειδικών από τη Σχολή Ζωολογίας του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ που δημοσιεύθηκε στο PNAS η ανατολική σφήκα (Vespa orientalis) το… ρίχνει λίγο έξω, χωρίς ωστόσο να μεθάει.

Στην περίπτωση του μικρού αυτού εντόμου, η αιθανόλη ακόμα και σε υψηλές συγκεντρώσεις γίνεται ανεκτή από τον οργανισμό χωρίς συνέπειες. Εικάζεται ότι ο εντυπωσιακός τρόπος με τον οποίο μεταβολίζει την αιθανόλη συνδέεται με το ένζυμο της αφυδρογονάσης της αλκοόλης (NADP+).

Αναλυτικότερα, οι ειδικοί διαπίστωσαν ότι η χρόνια κατανάλωση αιθανόλης, ακόμη και σε συγκεντρώσεις που άγγιζαν το 80%, δεν είχε καμία επίδραση στη συμπεριφορά της σφήκας, ούτε στον τρόπο με τον οποίο έχτισαν τη φωλιά τους με τα απαραίτητα που είχαν αφήσει στη διάθεσή τους οι επιστήμονες.

Παράλληλα ούτε το ποσοστό θνησιμότητας άλλαξε από την… κραιπάλη, αφού δεν παρατηρήθηκε αύξηση παρότι ήπιαν σαν σφουγγάρι.

Μάλιστα, αποδείχθηκε ότι τη μεταβολίζουν πολύ καλύτερα από τις μέλισσες, δίνοντας στους ερευνητές πολύτιμες πληροφορίες για τους μηχανισμούς του οργανισμού τους και τις πιθανές θεραπείες ανθρώπων που υποφέρουν από παθήσεις που συνδέονται με την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.