Μια μελέτη του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Υγείας της Βαρκελώνης (ISGlobal), που χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα «la Caixa» , αποκάλυψε ότι οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού του 2022 προκάλεσαν περισσότερους από 68.000 θανάτους στην ήπειρο.

Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι το 56% των θανάτων λόγω θερμότητας το καλοκαίρι του 2022 προκλήθηκαναπό την κλιματική αλλαγή που προκαλείται από τον άνθρωπο.

Το σημείο εκκίνησης ήταν μια προηγούμενη έρευνα στην οποία, χρησιμοποιώντας αρχεία θερμοκρασίας και θνησιμότητας από 35 ευρωπαϊκές χώρες, τα επιδημιολογικά μοντέλα προσαρμόστηκαν για να εκτιμηθεί η θνησιμότητα που σχετίζεται με τη ζέστη το καλοκαίρι του 2022.

Χρησιμοποιώντας ένα σύνολο δεδομένων παγκόσμιων ανωμαλιών μέσης επιφανειακής θερμοκρασίας μεταξύ 1880 και 2022, υπολόγισαν την άνοδο των θερμοκρασιών λόγω της ανθρωπογενούς θέρμανσης σε κάθε περιοχή.

Στη συνέχεια αφαίρεσαν αυτές τις αυξήσεις από τις καταγεγραμμένες θερμοκρασίες για να λάβουν μια εκτίμηση για το τι θα εμφάνιζαν τα θερμομετρικά αρχεία απουσία ανθρωπογενούς θέρμανσης.

Τέλος, χρησιμοποιώντας το μοντέλο που αναπτύχθηκε στην πρώτη μελέτη, υπολόγισαν τη θνησιμότητα για ένα υποθετικό σενάριο στο οποίο αυτές οι θερμοκρασίες θα είχαν συμβεί χωρίς θέρμανση.

Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύθηκαν στο npj Climate and Atmospheric Science, έδειξαν ότι ο αριθμός των θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη ανά εκατομμύριο κατοίκων που αποδίδονται στην ανθρωπογενή υπερθέρμανση ήταν διπλάσιος στις νότιες περιοχές από ό,τι στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Ηλικιακές κατηγορίες και φύλα

Σύμφωνα με προηγούμενες μελέτες, η ομάδα βρήκε μεγαλύτερο αριθμό θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη που αποδίδονται στην κλιματική αλλαγή μεταξύ των γυναικών (22.501 από τους 37.983 θανάτους) και των ατόμων ηλικίας 80 ετών και άνω (23.881 από τους 38.978 θανάτους) έναντι των ανδρών (14.026 από τους 25.385 θανάτους) και άτομα ηλικίας 64 ετών και κάτω (2.702 από τους 5.565 θανάτους).

«Αυτή η μελέτη ρίχνει φως στον βαθμό στον οποίο η υπερθέρμανση του πλανήτη επηρεάζει τη δημόσια υγεία. Αν και παρατηρήσαμε αύξηση της θνησιμότητας που σχετίζεται με τη ζέστη σε όλες σχεδόν τις χώρες που αναλύθηκαν, δεν επηρεάζονται όλοι οι άνθρωποι εξίσου, με τις γυναίκες και τους ηλικιωμένους να είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στις δυσμενείς επιπτώσεις της αύξησης της θερμοκρασίας», λέει η Thessa Beck, ερευνήτρια του ISGlobal της μελέτης.

Επείγουσα ανάγκη για φιλόδοξα μέτρα προσαρμογής και μετριασμού

Οι θερμοκρασίες στην Ευρώπη αυξάνονται με διπλάσια ταχύτητα από τον παγκόσμιο μέσο όρο, επιδεινώνοντας τις επιπτώσεις στην υγεία. Αλλά η κλιματική αλλαγή δεν έχει επιδεινώσει μόνο τη θνησιμότητα που σχετίζεται με τη ζέστη σε εξαιρετικά ζεστά καλοκαίρια όπως το 2022. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης, μεταξύ 44% και 54% της θνησιμότητας που σχετίζεται με τη ζέστη μεταξύ 2015 και 2021 μπορεί να αποδοθεί στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Σε απόλυτες τιμές, αυτό αντιστοιχεί σε ετήσια επιβάρυνση μεταξύ 19.000 και 28.000 θανάτων. Συγκριτικά, τα στοιχεία για το 2022 δείχνουν μια ανησυχητική αύξηση 40% στη θνησιμότητα που σχετίζεται με τη θερμότητα και μια αύξηση κατά τα δύο τρίτα στη θνησιμότητα που αποδίδεται στην ανθρωπογενή υπερθέρμανση.

«Η μελέτη μας καλεί επειγόντως τις κυβερνήσεις και τις εθνικές αρχές στην ευρωπαϊκή ήπειρο να αυξήσουν τη φιλοδοξία και την αποτελεσματικότητα των μέτρων επιτήρησης και πρόληψης και να εφαρμόσουν νέες στρατηγικές προσαρμογής και παγκόσμιες προσπάθειες μετριασμού. Εάν δεν υπάρξει δράση, οι θερμοκρασίες ρεκόρ και η θνησιμότητα που σχετίζεται με τη ζέστη θα συνεχίσουν να αυξάνονται τα επόμενα χρόνια », λέει η Joan Ballester Claramunt, κύρια ερευνήτρια του έργου EARLY-ADAPT του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (ERC).