Ο αριθμός των ατόμων που ζουν με ψυχικά νοσήματα αγγίζει παγκοσμίως το ένα δισεκατομμύριο. Νοσήματα τα οποία έχουν τεράστια επίδραση στην καθημερινότητα των ανθρώπων, ενώ παράλληλα συμβάλλουν στον πρόωρο θάνατο των ασθενών από άλλες χρόνιες ασθένειες οι οποίες μπορούν να προληφθούν, όπως είναι τα καρδιαγγειακά και η παχυσαρκία. Επιπροσθέτως, οι ασθενείς αυτοί γίνονται συχνά αντικείμενο στιγματισμού και διακρίσεων με αποτέλεσμα η ζωή τους να δυσχεραίνει περαιτέρω. Με άλλα λόγια, είναι περισσότερο από αναγκαίο να βρεθούν θεραπείες για τα ψυχικά νοσήματα.
Παρά το επείγον του πράγματος, τα ψυχικά νοσήματα δεν έλαβαν την προσοχή (και ως εκ τούτου ούτε τη χρηματοδότηση που θα τους άξιζε), πράγμα που είναι αποκαλυπτικό για το είδος των κοινωνιών στις οποίες ζούμε. Είμαστε πρόθυμοι να ασχοληθούμε με τα νοσήματα του σώματος, αλλά κρύβουμε τα ψυχικά νοσήματα «κάτω από το χαλί».
Αποτέλεσμα των παραπάνω, αλλά και της περιπλοκότητας των ψυχικών νοσημάτων, ήταν να μην έχουν υπάρξει επί μακρόν αξιόλογες θεραπευτικές πρόοδοι. Οσο για την ιδέα της ιατρικής ακριβείας στην ψυχιατρική, αυτή φάνταζε πολύ μακρινή. Εξ ορισμού, η ιατρική ακριβείας προϋποθέτει ακριβή γνώση της αιτιολογίας των νοσημάτων και των διαφορετικών εκφάνσεών τους ανά ασθενή, προκειμένου να βρεθούν θεραπείες κομμένες και ραμμένες στα μέτρα του καθενός. Πώς λοιπόν να ελπίσει κανείς ότι θα υπάρξει θεραπεία για ασθένειες όπως η σχιζοφρένεια, στην αιτιολογία της οποίας βρίσκεται πλήθος γονιδίων ενώ σημαντικό ρόλο παίζει και το περιβάλλον;
Ενα τεράστιο βήμα προόδου όμως έγινε πολύ πρόσφατα, όταν αμερικανοί επιστήμονες διαπίστωσαν ότι ψυχικές νόσοι ήταν απότοκοι αυτοάνοσων νοσημάτων. Και ότι θεραπεύοντας τα νοσήματα αυτά θεράπευαν και την ψυχική νόσο.
Μπορούν άραγε να θεραπευθούν όλα τα ψυχικά νοσήματα με τις υπάρχουσες θεραπείες για τα αυτοάνοσα νοσήματα; Πιθανότατα όχι, γιατί δεν πάσχουν από αυτοάνοσο νόσημα όλοι οι ψυχικά ασθενείς. Μπορεί όμως να εξετασθούν οι ψυχικά ασθενείς για αυτοάνοσα νοσήματα και να διερευνηθεί ποιοι από αυτούς θεραπεύονται όταν θεραπευθεί το αυτοάνοσο νόσημά τους. Κάτι το οποίο σχεδιάζεται να γίνει σε ευρεία κλίμακα στην πόλη της Νέας Υόρκης χάρη σε γενναιόδωρη προσφορά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, το οποίο στα τέλη Απριλίου του 2023 εγκαινίασε το Κέντρο Ψυχιατρικής Ακριβείας και Ψυχικής Υγείας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια. Το ύψος της προσφοράς ανήλθε στα 75 εκατομμύρια δολάρια. Η απόδοσή της σε κερδισμένες ζωές θα είναι διαχρονική και ανυπολόγιστη.
